کتاب حاضر، دربردارنده فرهنگ و تاریخ بخشی از سرزمینی است که بهحق فلات توحید نامیده شده است. موقعیت جغرافیایی، ویژگیهای منحصربهفرد آب و هوایی، خاکهای دامنه، دوران اسلامی، سابقه تاریخی و تقسیمات سیاسی، وجهتسمیه واژه خرقان، آثار تاریخی و بناهای فرهنگی، کهنه قلعه، حمامهای قدیمی، ساختمان تاریخی مقدس، قلعه سنگی، ارتباط معنوی خرقانی و بایزید بسطامی، تأثیر و تأثر «شیخ ابوالحسن خرقانی» از جغرافیای خود، ویژگیهای شهدای قلعه نوخرقان، بازیهای محلی و آدابورسوم برخی از موضوعات موردبررسی در این کتاب را تشکیل میدهند.